9. Ik heb mijn derdejaars stage opnieuw gedaan bij cultureel centrum De Blauwe Schuit. Daar heb ik lesgegeven in olieverf schilderen en tekenen aan volwassenen. Ik heb daarbij rekening gehouden met lerenden met betrekking tot leervermogen door een onderzoekende houding aan te nemen en bronnen in te zetten voor mijn lessen. De volwassenen hadden een grote interesse in kunstgeschiedenis en waren gemotiveerd en gedreven in het opdoen van kennis. Ik moest als docent dus een professionele houding aannemen en tijdens mijn instructies de correcte informatie verschaffen over een onderwerp/kunstenaar.



10.1 Dat ik tijdens mijn lessen ruimte biedt voor individuele ontwikkeling is terug te zien in beroepsproduct 1. Beroepsproduct 1 bestaat uit een analyse van mijn begeleiding van een cursist. Hierin is te lezen dat ik rekening hield met persoonlijkheid en leervermogen van de cursist wat eveneens aansluit bij indicator 9.












10.3 Tijdens mijn stage heb ik twee groepen cursisten lesgegeven en begeleid. De gegeven lessen zijn op basis van de cognitieve leertheorie van Robert M. Gagné (1916-2020)
Het leerproces is opgedeeld in verschillende fasen:

• Aandacht richten
• Informatie geven
• Activeren van voorkennis
• Nieuwe inhouden aanbieden
• Begeleiding van het leren
• Feedback geven
• Leerprestaties meten
• Toepassen in nieuwe situaties bevorderen

Naast kennis hebben van deze leertheorie heb ik in het tweede jaar van de opleiding een onderzoek gedaan naar hoe de meervoudige intelligentie theorie ingezet zou kunnen worden voor groep 8 in het basisonderwijs. Aan de hand van dit onderzoek heb ik een MI- lesformat gemaakt met voorbeelden die toegepast zouden kunnen worden in het onderwijs.

Activerende werkvormen helpen cursisten dus bij het organiseren van nieuwe informatie. Ze zetten cursisten aan om te discussiëren, te reflecteren en verschillende denkstappen te maken. Het verwerken van informatie wordt hierbij vergemakkelijkt. De werkvormen die ik heb ingezet tijdens mijn stage zijn: presentatie/instructievormen (les Chagall), interactievorm samenwerkend leren (les vrijheid) en opdrachtvorm (les Chagall, tamponneren)




11. Tijdens mijn stage heb ik geen leerproblemen bij de cursisten gesignaleerd. Ik heb zoals eerder benoemd cursisten in hun leerproces ondersteund door feedback te geven bij vragen of op momenten waarop zij vastliepen. In het proces van Lenie merkte ik echter wel op wat haar valkuilen zijn met betrekking tot schilderen, vervolgens benoemde ik deze punten dan zodat zij daar rekening mee kon houden in het vervolg van haar proces.



12. Omdat mijn kennis en ervaring op het gebied van olieverf schilderen en tekenen nog niet zo ver is als dat van een ervaren docent probeerde ik gebruik te maken van de kennis die ik wel bezit. Ik hielp de cursisten met het realiseren van hun persoonlijke doelen door ieder afzonderlijk te begeleiden. Dit deed ik door iedere cursist te vragen naar zijn/haar idee en plan van aanpak. Tijdens het proces probeerde ik hierbij cursisten te helpen door tips te geven op basis van het doel van die persoon. Dit kon variëren van realistisch schilderen tot intuïtief tekenen. Iedere keer benoemde ik dan een punt wat ik goed vond aan het werk en waar nodig verbeterpunten. Bij de cursisten was er niet echt sprake van een beoogd eindniveau, ieder werk was meer een doel ansicht. Voor mezelf had ik wel doelen gesteld zodat ik de cursisten tijdens de les kon inspireren en stimuleren. Bij de les over vrijheid had ik bijvoorbeeld als doel gesteld om de verschillende interpretaties die vrijheid kan hebben over te brengen om hun blik te verruimen. Het anders kijken naar kunst speelde daarin een belangrijke factor.





13.1 Voor de lessen stelde ik op voorhand doelen op. Deze lesdoelen staan geformuleerd in de lesreflecties en lesformulieren. Vaak werkte de cursisten meerdere weken door aan een werk. Dan herhaalde ik de voorgaande informatie en tips voor de les waarmee ze verder aan de slag konden gaan. De doelen die ik voor een les stelde waren op basis van een behoefte vanuit de groep (interesse in Chagall en Intuïtief tekenen), een overkoepelend thema vanuit De Blauwe Schuit (vrijheid) of vanuit de aangeschreven lessen van mijn begeleidster Hilde.



14.1/14.2 Het plannen en structuren van een les deed ik aan de hand van lesformulieren, PowerPoint en geschreven leidraad van instructie. In de lesformulieren formuleerde ik lesdoelen zodat ik tijdens het begeleiden van de cursisten deze doelen als uitgangspunt kon nemen. Ik hield hierbij rekening met de individuele doelen van de cursist zodat ik passende feedback kon geven. De cursisten konden na de instructie de theorie in praktijk brengen om een eigen werk te realiseren. Er was overigens geen verplichte opdracht dus er werd ook wel eens afgeweken van de instructie, dat mocht ieder voor zich bepalen.
De werkvormen die ik heb ingezet tijdens mijn stage zijn: presentatie/instructievormen (les Chagall), interactievorm samenwerkend leren (les intuïtief tekenen) en opdrachtvorm (les Chagall, tamponneren). Tijdens de les intuïtief tekenen hebben de cursisten doormiddel van samenwerken een groot werk gemaakt. Eigen ideeën werden hierin verwerkt en vormgegeven maar tegelijkertijd moesten de cursisten ook communiceren over de samenhang en rekening houden met elkaars werk. Deze andere manier van werken zorgde ervoor dat de cursisten de voorgaande conforme les van Da Vinci konden loslaten en een ontspannen manier van tekenen konden ervaren.





16.1 In de instructies van de lessen kwamen verschillende beeldend kunstenaars aan bod. Mijn begeleidster Hilde probeert in haar lessen vrouwelijke kunstenaars aan het licht te brengen en de cursisten te wijzen op de ongelijkheid die in de kunstwereld heerst. Deze lijn wilde ik graag doorzetten. Om deze rede begon ik de les intuïtief tekenen met het belichten van 3 vrouwelijke abstract expressionisten: Helen Frankenthaler, Lee Krasner, Elaine de Kooning.
Voor een andere les nam ik de tentoonstelling van begin 2019 ‘VRIJHEID - DE VIJFTIG NEDERLANDSE KERNKUNSTWERKEN VANAF 1968’ van museum De Fundatie als uitgangspunt.
Zo probeer ik lesdoelen te koppelen aan beeldend kunstenaars. Aan de hand van deze connecties kunnen de cursisten inspiratie opdoen en geef ik de les betekenis.






De afgelopen stage heb ik anders beleefd dan andere stages. Hiervoor had ik meerdere malen stagegelopen binnen het (reguliere) onderwijs. In plaats van lesgeven aan een grote groep met leerlingen die verplicht les krijgen in kunstvakken gaf ik nu dus les aan volwassenen die betalen om les te volgen. De omgeving waarin ik mij bevond was dus heel anders van aard. Er heerste een positief leerklimaat omdat de volwassen cursisten met respect met elkaar omgingen en graag wilden leren. Als docent moest ik wel attenderen op het terugzetten van de schildersezels en de tafels maar daarnaast hoefde ik slechts een enkele keer ingrijpen omdat er iets onaardigs gezegd werd. Ik denk dat de cursisten het prettig vonden om mij als docent te hebben omdat ik de cursisten ook met wederzijds respect behandelde en aardig was. Wat ik lastig vond tijdens mijn stage was het niveau waarmee ik te maken had. Ik moest veel moeite doen om ervoor te zorgen dat mijn lesinhoud en instructie voldeden aan de verwachtingen en het niveau van de cursisten. Ik moest zelf een stap omhoog maken om ervoor te zorgen dat ik de juiste informatie verschafte en op professionele wijze lesgaf.
Ik zorgde er dus voor dat ik mijn lesdoelen beschreef in de lesformulieren en dat ik voor mezelf een uitdraai maakte van de tekst die ik wilde zeggen bij de PowerPoint. Dat hield om de leidraad aan te houden aanhouden maar alsnog bleef het lastig. Ik denk dat dit meer iets is wat in mijn hoofd zit dan dat de cursisten er last van gehad hebben, maar dit is wel iets waar ik rekening mee moet houden.

Naast het feit dat het niveau hoog lag op het gebied van kunstgeschiedenis, moest ik mij ook verdiepen in het medium olieverf. Alhoewel ik op een gegeven moment veel wist over olieverf en de verschillende kleuren en mengverhoudingen aardig wist schoot ik daar nog te kort in. Als docent geef je les in iets waar je expert in bent of veel over weet. Olieverf schilderen was niet mijn gebied van expertise dus daarom was dat vlak extra lastig. Daarom probeerde ik om tijdens de lessen gebruik te maken van de kennis die ik wel bezat.

Ik denk dat mijn derdejaars stage een leerzame ervaring is geweest. Door te reflecteren op mijn lessen heb ik nu een duidelijk inzicht gekregen in mijn kwaliteiten en beperkingen. Mede door het niveau van de cursisten heb ik nu een professionelere houding als docent.

2 PEDAGOGISCH-DIDACTISCH COMPETENT

PEDAGOGISCH:

Bewijsmateriaal: les Chagall powerpoint, les Chagall tekst, Beroepsproduct 1

‘’De feedback die ik meegeef, geef ik op een manier mee waarbij de uiteindelijke keuze altijd bij de cursist ligt, het gaat mij om de begeleiding van het proces. Ik kan zeggen wat ik mooi vind of wat mij een goed idee lijkt, maar dan breng ik het op een manier waarop het nooit dwingend is. Ik wil dat de cursisten vrij zijn om hun eigen proces te doorlopen, waarbij ik dien als iemand die hen in de juiste richting kan wijzen op momenten dat ze het zelf niet meer kunnen zien. Hierbij probeer ik dan wel om de cursisten ook te stimuleren om nieuwe dingen uit te proberen en hen dat te laten inzien.’’ - Beroepsproduct 1

Bewijsmateriaal: Beroepsproduct 1

Bewijsmateriaal: Les Chagall powerpoint, les Chagall tekst, Lesformulier Chagall, video les basistekenen, vakdidactiek II MI, lesformat vakdidactiek II MI

DIDACTISCH:

Bewijsmateriaal: Beroepsproduct 1

Bewijsmateriaal: Beroepsproduct 1, video les vrijheid, reflectie les vrijheid

Bewijsmateriaal: lesformulier Chagall, lesformulier intuïtief tekenen, lesformulier vrijheid

Bewijsmateriaal: lesformulier Chagall, PowerPoint Chagall, lestekst Chagall, lesformulier intuïtief tekenen, lesformulier vrijheid, lestekst vrijheid

Bewijsmateriaal: lesformulier Intuïtief tekenen, lesformulier vrijheid

De student heeft zich verbreed en verdiept; past de kennisbasis in de beroepspraktijk meermalen toe om een krachtige en veilige leeromgeving tot stand te brengen. Hij begeleidt en realiseert creatieve processen bij individuele lerenden en bij groepen lerenden en ontwikkelt een eigen visie.

REFLECTIE PEDAGOGISCH-DIDACHTISCH

pedagogisch